СЕМИНАР-ТРЕНИНГ

Мамлакатимизда гендер тенглиги масаласи давлат сиёсатининг устувор йўналишларидан бири этиб белгиланган. Бу масала миллий қонунчилигимизда ҳам ўзининг теран ифодасини топган. Шу боисдан гендер тенглигини таъминлаш, гендер зўравонлигининг олдини олиш энг долзарб вазифалардан биридир.


Тошкент вилоятида Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар судларининг жамоатчилик ва оммавий ахборот воситалари билан алоқалар бўйича бош консультантлари учун “Гендер зўравонлик билан боғлиқ суд жараёнларини ёритишда нималарга эътибор бериш керак?” мавзусида ўтказилган икки кунлик ўқув семинар-тренинг ҳам айнан шу вазифалар ижросини таъминлашга қаратилгани билан алоҳида аҳамиятлидир.

Олий суд, Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги, Миллий масс-медиани қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фонди, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ҳамда “East-West Management Institute” (EWMI) нодавлат нотижорат ташкилотининг Ўзбекистондаги филиалининг “Суд тизимини мустаҳкамлаш” (JSSA) қўшма лойиҳаси билан ҳамкорликда ташкил этилган ушбу тадбирда иштирокчиларга гендер концепцияси ва гендер тенглик моҳияти бўйича атрофлича маълумот берилди.

Тренингда оммавий ахборот воситалари ва ижтимоий тармоқларда гендер зўравонлигига оид масалаларни ёритиш амалиёти таҳлил қилиниб, бу борадаги гендер стереотиплар ва нотўғри тушунчаларни бартараф этиш йўллари бўйича фикр алмашилди.

Малакали тренерлар томонидан вилоят судларининг матбуот котиблари хотин-қизларга нисбатан зўравонлик ва тазйиқ билан боғлиқ суд жараёнларини ёритишда гендер сезгирлик нормалари ва андозалари билан таништирилди.

Бундан ташқари, иштирокчилар ижтимоий тармоқларда зўравонликка қарши самарали курашиш омилларини интерактив тақдимотлар ва амалий машғулотлар воситасида муҳокама қилдилар.

ТЕРГОВ СУДЬЯЛАРИНИНГ ВАЗИФАЛАРИ НИМАЛАРДАН ИБОРАТ?

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 10 июндаги “Тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонига асосан 2025 йилнинг 1 январидан жиноят ишлари бўйича судларда тергов судьялари фаолият бошламоқда. Хўш, мазкур янги институтнинг жорий этилишидан кўзланган мақсад нима? Тергов судьяларининг вазифалари ва асосий йўналишлари нималардан иборат?

Ўзбекистон Республикаси Олий суди, Судьялар олий кенгаши ва Судьялар олий мактаби томонидан Наманган вилоятида ўтказилган семинар машғулотида ана шу саволларга батафсил жавоб олинди.


Судьялар, прокуратура, ички ишлар органларининг терговчи ва суриштирувчилари, вилоят божхона, солиқ бошқармалари маъмурий амалиёт ходимлари, адвокатлар ва бошқа дахлдор ташкилотлар вакиллари иштирок этган семинарда дастлаб Олий суд, Судьялар олий кенгаши судьялари томонидан тергов судьяси институти жорий этилиши доирасида амалга оширилган ишлар ҳақида маълумот берилди. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Олий суди томонидан Президент Фармони ижросини самарали ташкил қилиш бўйича илғор хорижий мамлакатлар тажрибаси ўрганилгани, тергов судьяси лавозими жорий этиладиган жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларига тегишли штатлар ажратилиб, тергов судьялари тайинлангани айтиб ўтилди. Шунингдек, тергов судьяларининг вазифалари ва асосий йўналишлари ҳақида батафсил тушунтириш берилди.

Бундан кўзланган асосий мақсад судлар фаолияти самарадорлигини ошириш, ишни судга қадар юритишда тарафларнинг тенглиги ва тортишуви принципини амалда таъминлаш, шунингдек, тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари самарали ҳимоя қилинишига эришишдан иборат эканлиги таъкидланди.

Фикр-мулоҳазалар ҳамда савол-жавобларга бой тарзда ўтган очиқ мулоқотда иштирокчилар тергов судьялари фаолияти билан боғлиқ саволларга батафсил жавоб олдилар.

БУНЁДКОРЛИК

Одил судловни амалга оширишда суд биноларида яратилган шароитлар ҳам муҳим аҳамиятга эга. Шу жиҳатдан, кейинги йилларда судларнинг моддий-техникасини яхшилаш, аҳоли ва ходимлар учун муносиб шароитлар яратишга алоҳида эътибор қаратиляпти.

Жиноят ишлари бўйича Чортоқ тумани суди биноси 1983 йилда қурилган бўлиб, бугунгача капитал таъмирдан чиқарилмаган эди. Судлар фаолиятини таъминлаш департаменти томонидан тегишли молиявий маблағ ажратилиб, иншоот тўлиқ таъмирдан чиқарилди. Қўшимча хоналар, суд заллари, фуқаролар учун шароитлар яратилди.

Бугун янгидан таъмирдан чиқарилган жиноят ишлари бўйича Чортоқ тумани суди биносига суд фахрийлари, судьялар ва ходимлар ташриф буюриб, яратилган шароитлар билан яқиндан танишдилар. Бу каби қулайликлар одил судлов самарадорлигини оширишга хизмат қилиши таъкидланди.

Шундан сўнг, суд фахрийлари ва судьялар суд биноси ҳовлисини ободонлаштириш ишларига ўз ҳиссаларини қўшиб, манзарали дарахт кўчатлари экишди.

СУДЬЯЛАР ВА АДВОКАТЛАР УЧРАШУВИ

Суд амалиётидан маълумки, ишни холисона кўришда, адолатни қарор топтиришда адвокатларнинг ўрни муҳим. Шундай экан, ҳимоячилар билан ваколат доирасида доимий ҳамкорликни йўлга қўйиш суд жараёнида баъзан учрайдиган тушунарсиз ҳолатларнинг олдини олади.

Айни жиҳатдан, Наманган вилояти суди ҳамда Адвокатлар палатаси вилоят худудий бошқармаси ташаббуси билан судьялар ва адвокатлар учрашуви ўтказилди.


Унда Наманган вилояти суди раиси Алишер Усманов, Адвокатлар палатаси вилоят худудий бошқармаси бошлиғи Ўктамжон Жамолов, судьялар ҳамда вилоятда фаолият кўрсатаётган адвокатлар иштирок этдилар.

Мулоқотда суд тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар, соҳавий тартиб-таомиллар ва қонунчиликдаги ўзгаришларни аҳолига тўғри етказишда адвокатларнинг ўрни муҳим эканлиги таъкидланди. Ана шулардан келиб чиқиб, суд жараёнларида учраб турувчи айрим муаммоли ҳолатларнинг олдини олиш юзасидан фикр-мулоҳазалар билдирилди. Бу борада адвокатлар дуч келаётган ва ўз навбатида одил судловни таъминлашга тўсиқ бўлаётган камчиликлар ҳам рўй-рост ўртага ташланди.

Наманган вилояти суди раиси Алишер Усманов суд амалиётида адвокатлар билан юзага келаётган ана шундай муаммоларга атрофлича тўхталиб, камчиликларни бартараф этиш юзасидан ишлар олиб борилаётганини айтиб ўтди. Хусусан, айрим суд биноларида адвокатлар учун етарли шароитлар яратилмагани, суд мажлисларининг белгиланган вақтда бошланмаслиги оғриқли нуқта эканини таъкидлаб, уларнинг сабабларини тушунтириб ўтди ва бу борада аниқ чора-тадбирлар белгилаб олинганини таъкидлади.

Шунингдек, адвокатлар суд процессида ҳар бир хатти-ҳаракатини касб этикаси доирасида амалга оширишлари кераклиги таъкидланди.


Очиқ, самимий, савол-жавобларга бой тарзда ўтган мулоқот якунида мана шундай учрашувларни ўтказиб туришга келишиб олинди.

СУД ХОДИМЛАРИ «ЗАКОВАТ»ДА БЕЛЛАШДИЛАР

Наманган вилояти суди ҳамда вилоят маъмурий суди томонидан Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 32 йиллик байрами муносабати билан “Заковат” интеллектуал ўйини ўтказилди.

Жиноят, фуқаролик, иқтисодий ва маъмурий судларнинг судьялари ва ходимларидан иборат тўрт жамоа иштирок этган беллашувларда қатнашчилар тарих, ҳуқуқ, мантиқ, Конституцияга оид 20 та саволга жавоб топишга ҳаракат қилдилар. Ҳар бир саволни ўйлаш учун бир дақиқадан вақт берилди.

Қизғин ва муросасиз кечган баҳсда фуқаролик ишлари бўйича судларнинг “Қалқон” жамоаси биринчи ўринни қўлга киритди. Ғолибларга Наманган вилояти суди раиси томонидан диплом ва совғалар топширилди.

АЖДОДЛАР ТАЖРИБАСИ – ЁШЛАР МАКТАБИ

Наманган вилояти суди томонидан тарих, бугун ва келажакни ўзида мужассам этган “Уч авлод учрашуви” маънавий-маърифий тадбирларини ўтказиш анъанага айланди. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 32 йиллик байрами муносабати билан ташкил этилган бу галги тадбир ҳам кечаги, бугунги ва эртанги авлод вакилларини бирлаштирди.

Суд фахрийлари, шу соҳада ишлаб бугун бошқа идора ва ташкилотларда фаолият олиб бораётган ҳуқуқшунослар, судьялар ва тизим ходимлари иштирок этган тадбир аввалида турли йилларда суд идораларида фаолият олиб борган марҳум судьялар хотирланди. Улар хотирасига бағишланган видеоролик намойиш этилиб, ўтганлар ёдга олинди.

Тадбирда Наманган вилояти ҳокими Шавкатжон Абдураззоқов, Ўзбекистон Судьялари ассоциацияси раиси Убайдулла Мингбоев, “Нуроний” жамғармаси вилоят бўлими раиси Икромхон Нажмиддинов сўзга чиқиб, барчани Бош қомусимизнинг 32 йиллиги билан муборакбод этдилар. Мамлакатимиз Президенти бошчилигида барча соҳалар қатори суд тизимида ҳам кенг кўламли ислоҳотлар амалга оширилаётгани, судларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш йўлида қатор Қонун, фармон ва қарорлар қабул қилинаётганини таъкидладилар. Мазкур ўзгаришлар судьяларнинг одил судловни амалга ошириш борасидаги фаолиятида ўз аксини топаётгани эътироф этилди.

Устозларни эъзозлаб, уларга ҳурмат кўрсатиш эзгу ва хайрли иш. Шу маънода тадбирда Ўзбекистон Судьялари ассоциацияси раиси, “Ўзбекистондан хизмат кўрсатган юрист”, суд фахрийси Убайдулла Мингбоевга Наманган вилояти ҳокимлиги ҳамда “Нуроний” жамғармаси вилоят бўлимининг ташаккурномаси топширилди.


Албатта, эътибор ва эъзоз ҳар бир ходимни фаол ва ташаббускор бўлишга, ўз ишига янада масъулият билан ёндашишга ундайди. Шу нуқтаи-назардан учрашувда вилоят судларида кўп йиллар фаолият олиб борган фахрийлар, бугунги кунда одил судловни амалга оширишга ўз ҳиссасини қўшиб келаётган судьялар ва тизим ходимларидан бир гуруҳи Наманган вилояти ҳокими, вилоят прокуратураси, ички ишлар бошқармаси, адлия бошқармаси ҳамда вилоят касаба уюшмалари бирлашмасининг фахрий ёрлиқ ва қимматбаҳо совғалари билан тақдирландилар.

Тадбирда шунингдек, вилоят судлари тарихига бағишлаб ёзилган “Мозийга бир назар…” номли китоб-альбом тақдимоти ҳам ўтказилди. Китоб муаллифи, манбашунос-журналист Раҳимжон Ирисов мазкур солнома ҳақида гапириб, унда келтирилган тарихий манбалар ва шахсларнинг суд тизимидаги ўрни ва аҳамиятига алоҳида тўхталди.


Ҳаётнинг баланд-пастини, аччиқ-чучугини кўрган кексаларнинг ҳар бири ўзи бир дорилфунун. Уларнинг тажрибасига, йўл-йўриғига суянган одам ҳеч қачон қоқилмайди. Вилоят суди томонидан ўтказилган “Уч авлод учрашуви”да ҳам ёшлар ана шундай кўпни кўрган инсонлар билан мулоқотда бўлиб, ҳаётий тажрибаларидан ибрат олдилар.

«ПОКЛАНИШ ПАЛЛАСИ» КИТОБИ ТАҚДИМОТИ ЎТКАЗИЛДИ

Наманган вилояти суди томонидан Судьялар ассоциацияси раиси Убайдулла Мингбоевнинг “Покланиш палласи” номли китоби тақдимоти ўтказилди.

Суд фахрийлари, судьялар ва тизим ходимлари иштирок этган маънавий-маърифий тадбирда дастлаб вилоят суди судьяси Давлатмирза Камилов “Покланиш палласи” рисоласининг мазмун-моҳияти ҳақида сўз юритиб, ушбу китобда судьянинг қонун талабларига риоя этиши, касбий масъулият мезонлари, маънавий юксалишга бўлган интилиши, ҳар бир ишни оқибатини ўйлаши лозимлиги, ҳалол ва пок бўлишига оид фикрлар жамланганини таъкидлаб ўтди.

Тадбирда Наманган вилояти ҳокими Шавкатжон Абдураззоқов, “Нуроний” жамғармаси вилоят бўлими раиси Икромхон Нажмиддинов, вилоят суди раиси Алишер Усманов сўзга чиқиб, суд фахрийси У. Мингбоевнинг шонли ҳаёт йўли, ибратли фаолияти ҳақида сўзлаб бердилар. Устознинг бой тажрибаси барча судьялар учун ибрат мактаби эканлигини алоҳида таъкидладилар.

Устоз Убайдулла Мингбоев иштирокчилар билан самимий мулоқот қилар эканлар, судья ўз хатти-ҳаракатлари билан бошқаларга ўрнак бўлиши, шу орқали фуқароларда судга, судьяга нисбатан ҳурмат ҳиссини уйғота олиши лозимлигини алоҳида таъкидладилар. Шундан сўнг “Ўзбекистонда хизмат кўрсатган юрист”, суд фахрийси Убайдулла Мингбоевнинг дастхатлари туширилган “Покланиш палласи” китоби фахрий меҳмонларга топширилди.

МУҚАДДАСДИР ВАТАН БАЙРОҒИ

Наманган вилояти судида 18 ноябрь — Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғи қабул қилинган кун муносабати билан тадбир ўтказилди.

Видеоконференцалоқа тарзида барча туманларга уланган тадбирда манбашунос-журналист Раҳимжон Ирисов Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғининг яратилиш тарихи, унинг давлат бошқарувидаги аҳамияти, муқаддас рамзимиздаги ранглар, тасвирларнинг мазмун-моҳиятига тўхталиб ўтди. Хоразмшоҳлар, Темурийлар, Бобурийлар давлатининг ҳам ўз байроғи бўлганлиги, буюк саркардалар Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур каби аждодларимиз давлат байроғини кўз қорачиғидек асраб-авайлашгани таъкидланди. Бу – юрт байроғи нақадар муқаддас ва ғурур-ифтихор рамзи эканидан далолатлиги эътироф этилди.

Тадбирда сўз олганлар юртимиз байроғи нафақат Ўзбекистон Республикаси давлат рамзи, балки халқимизнинг, шу юртда туғилиб яшаётган турли миллат ва элатларнинг тинчлиги, ҳамжиҳатлиги тимсоли эканлигини таъкидладилар.

СУДЬЯЛАР КЎКАЛАМЗОРЛАШТИРИШ ТАДБИРЛАРИДА ҚАТНАШДИЛАР

Юртимизнинг барча ҳудудларида “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида кўчат экиб боғ яратиш, бу орқали атроф-муҳит мусаффолигини таъминлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Мазкур жараёнларда суд тизими ходимлари ҳам фаол эштирок этяптилар.

Наманган вилояти суди томонидан ташкил этилган навбатдаги кўчат экиш акциясида судьялар ва суд тизими ходимлари Уйчи туманининг “Дахяк ота” маҳалласида жойлашган 2 гектарлик майдонда “Яшил белбоғ” яратишга ўз ҳиссаларини қўшдилар. Шу куни суд ходимлари томонидан 500 тупдан ортиқ клён, павловния, каталпа каби манзарали дарахт кўчатлари экилиб, мазкур ҳудуд кўкаламзорлаштирилди.

Умуммиллий лойиҳа доирасидаги кўчат экиш тадбирлари туман-шаҳар судлари томонидан ҳам амалга оширилмоқда.

«СУДЬЯ ВА ЁШЛАР» УЧРАШУВИ

Наманган вилояти маъмурий суди ташаббуси билан Наманган давлат университетида “Судья ва ёшлар” учрашуви ўтказилди.


Бўлажак ҳуқуқшуносларни суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар, суд амалиёти жараёнлари билан яқиндан таништириш мақсадида ташкил этилган учрашувда вилоят маъмурий суди раиси ва судьялар, университетнинг юридик факультети талабалари иштирок этдилар.

Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 32 йиллиги олдидан ташкил этилган тадбирда дастлаб Наманган вилояти маъмурий суди раиси Зарипахон Қурбонова суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотлар, мамлакатимизда одил судловни таъминлаш борасида амалга оширилаётган ишлар ҳақида сўз юритди. Судьялар янгиланган Конституциямизнинг мазмун-моҳияти, унинг давлат ва жамият ҳаётидаги ўрни ҳақида гапириб, Бош қомусимиз мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳот ва ўзгаришларнинг бош омили эканлигини таъкидладилар.

Учрашувда шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва Наманган давлат университети ўртасида юридик кадрларни тайёрлаш соҳасидаги ўзаро ҳамкорлик тўғрисида Меморандум имзолангани, мазкур ҳужжатга асосан олийгоҳ талабаларининг суд тизимида махсус амалиётини ташкил этиш ва ўтказиш бўйича “Бўлажак суд ходимлари” клуби жорий этилгани таъкидланди. Мазкур ҳужжатга асосан тадбирда иштирок этган талабаларга Олий суд ва қуйи судларда кадрлар захирасини шакллантириш ва номзодларни ишга қабул қилиш тартиби, ходимлар учун яратилган шароитлар, ижтимоий кафолатлар ҳақида атрофлича маълумот берилди.

Очиқ, самимий, савол-жавобларга бой тарзда кечган учрашув якунида юридик факультет жамоасига Наманган вилояти судлари тарихига бағишлаб чоп этилган “Мозийга бир назар…” номли китоб-албом ҳамда бадиий адабиётлар тўплами топширилди.

Skip to content