Наманган вилояти судида 18 ноябрь — Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғи қабул қилинган кун муносабати билан тадбир ўтказилди.
Видеоконференцалоқа тарзида барча туманларга уланган тадбирда манбашунос-журналист Раҳимжон Ирисов Ўзбекистон Республикаси Давлат байроғининг яратилиш тарихи, унинг давлат бошқарувидаги аҳамияти, муқаддас рамзимиздаги ранглар, тасвирларнинг мазмун-моҳиятига тўхталиб ўтди. Хоразмшоҳлар, Темурийлар, Бобурийлар давлатининг ҳам ўз байроғи бўлганлиги, буюк саркардалар Жалолиддин Мангуберди, Амир Темур каби аждодларимиз давлат байроғини кўз қорачиғидек асраб-авайлашгани таъкидланди. Бу – юрт байроғи нақадар муқаддас ва ғурур-ифтихор рамзи эканидан далолатлиги эътироф этилди.
Тадбирда сўз олганлар юртимиз байроғи нафақат Ўзбекистон Республикаси давлат рамзи, балки халқимизнинг, шу юртда туғилиб яшаётган турли миллат ва элатларнинг тинчлиги, ҳамжиҳатлиги тимсоли эканлигини таъкидладилар.
Юртимизнинг барча ҳудудларида “Яшил макон” умуммиллий лойиҳаси доирасида кўчат экиб боғ яратиш, бу орқали атроф-муҳит мусаффолигини таъминлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Мазкур жараёнларда суд тизими ходимлари ҳам фаол эштирок этяптилар.
Наманган вилояти суди томонидан ташкил этилган навбатдаги кўчат экиш акциясида судьялар ва суд тизими ходимлари Уйчи туманининг “Дахяк ота” маҳалласида жойлашган 2 гектарлик майдонда “Яшил белбоғ” яратишга ўз ҳиссаларини қўшдилар. Шу куни суд ходимлари томонидан 500 тупдан ортиқ клён, павловния, каталпа каби манзарали дарахт кўчатлари экилиб, мазкур ҳудуд кўкаламзорлаштирилди.
Умуммиллий лойиҳа доирасидаги кўчат экиш тадбирлари туман-шаҳар судлари томонидан ҳам амалга оширилмоқда.
Наманган вилояти маъмурий суди ташаббуси билан Наманган давлат университетида “Судья ва ёшлар” учрашуви ўтказилди.
Бўлажак ҳуқуқшуносларни суд-ҳуқуқ тизимидаги ислоҳотлар, суд амалиёти жараёнлари билан яқиндан таништириш мақсадида ташкил этилган учрашувда вилоят маъмурий суди раиси ва судьялар, университетнинг юридик факультети талабалари иштирок этдилар.
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 32 йиллиги олдидан ташкил этилган тадбирда дастлаб Наманган вилояти маъмурий суди раиси Зарипахон Қурбонова суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотлар, мамлакатимизда одил судловни таъминлаш борасида амалга оширилаётган ишлар ҳақида сўз юритди. Судьялар янгиланган Конституциямизнинг мазмун-моҳияти, унинг давлат ва жамият ҳаётидаги ўрни ҳақида гапириб, Бош қомусимиз мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳот ва ўзгаришларнинг бош омили эканлигини таъкидладилар.
Учрашувда шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва Наманган давлат университети ўртасида юридик кадрларни тайёрлаш соҳасидаги ўзаро ҳамкорлик тўғрисида Меморандум имзолангани, мазкур ҳужжатга асосан олийгоҳ талабаларининг суд тизимида махсус амалиётини ташкил этиш ва ўтказиш бўйича “Бўлажак суд ходимлари” клуби жорий этилгани таъкидланди. Мазкур ҳужжатга асосан тадбирда иштирок этган талабаларга Олий суд ва қуйи судларда кадрлар захирасини шакллантириш ва номзодларни ишга қабул қилиш тартиби, ходимлар учун яратилган шароитлар, ижтимоий кафолатлар ҳақида атрофлича маълумот берилди.
Очиқ, самимий, савол-жавобларга бой тарзда кечган учрашув якунида юридик факультет жамоасига Наманган вилояти судлари тарихига бағишлаб чоп этилган “Мозийга бир назар…” номли китоб-албом ҳамда бадиий адабиётлар тўплами топширилди.
Президентимизнинг 2024 йил 17 октябрдаги “Ўзбекистон Республикаси Конституцияси куни байрамига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида”ги фармойиши билан биз судялар зиммасига ҳам жиддий масъулият юкланди.
Аввало, Асосий қонунимизнинг 32 йиллик тантаналари “Конституция — эркин ва фаровон ҳаёт гарови!” деган бош ғояни ўзида мужассам этган ҳолда ўтказилишини эътироф этиш лозим. Байрам дастурида судлар томонидан амалга оширилиши белгиланган тарғибот тадбирлари ҳам ўрин олган. Хусусан, янгиланган Конституциямиз мазмун-моҳияти ва “Ўзбекистон — 2030” стратегиясининг асосий устувор йўналишлари доирасида белгиланган туб ислоҳотлар ҳақида маҳаллалар, таълим ва меҳнат жамоаларида маърифий учрашув ва суҳбатлар ўтказилади. Бунда эса сўнгги йилларда суд-ҳуқуқ тизимида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар ва бу борада эришилаётган натижаларни мустаҳкамлашда янги таҳрирдаги Конституциянинг ўрни ва ролини ҳамюртларимизга халқчил тилда тушунтириб беришимиз лозим.
Бундан ташқари, байрам муносабати билан конституциявий ҳуқуқлар бўйича суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар бурчаклари ташкил этилиши белгиланган. Шу орқали биз “Конституция — эркин ва фаровон ҳаёт гарови!” ҳаётий шиорнинг моҳияти ҳамда аҳамиятини, янги таҳрирдаги Конституция асосида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари соҳасида мутлақо янги босқичга ўтилганини очиб беришимиз зарур.
Судлар зиммасига юкланган яна бир муҳим вазифа бу – фуқаролар кундалик ҳаётида кўп учрайдиган вазиятларда (мулк ҳуқуқи кафолатлари, Миранда қоидалари ва бошқа) Конституция нормаларининг тўғридан-тўғри қўлланилишини жамоатчиликка етказишдир. Дахлдор ташкилот ва муассасалар эса “Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси — эркин ва фаровон ҳаёт гарови” шиори остида шаҳар, туман марказларидаги давлат органлари биноларига ўқувчи ва талабаларни саёҳатга олиб келишлари ҳам қайд этилган байрам дастурида. Шу боис судларнинг эшиги ёшларимиз учун очиқ.
“Конституция ойлиги” доирасида суд ва ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари учун Конституциянинг қоида ҳамда нормаларини чуқурлаштириб ўргатишга қаратилган ўқув семинарлар ўтказиш ҳам режалаштирилган. Айни тадбир судяларнинг асосий қонунимизга оид билимларини янада ошириши ва мустаҳкамлаши шубҳасиз.
Кези келганда юртдошларимизга асосий қонунимизнинг айрим нормаларини яна бир карра эслатиб ўтишни лозим топдик. Унинг 15- ва 54-моддаларига мувофиқ, Ўзбекистон Республикасида Конституция ва қонунларнинг устунлиги сўзсиз тан олинади. Инсоннинг ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш давлатнинг олий мақсадидир. Давлат инсон ҳамда фуқаронинг Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган ҳуқуқлари ва эркинликларини таъминлайди.
Шунингдек, 59- ва 60-моддасида барча фуқаролар Конституцияда белгилаб қўйилган бурчларини бажаришлари, фуқаролар Конституция ва қонунларга риоя этишга, бошқа инсонларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари, шаъни ва қадр-қимматини ҳурмат қилишга мажбур эканликлари ҳам белгиланган.
Ўзбек тилига давлат тили мақоми берилганининг 35 йиллиги ҳамда 21 октябрь – Ўзбек тили байрами куни муносабати билан Наманган вилояти суди томонидан оммавий диктант ёзиш тадбири ўтказилди.
Наманган юридик техникумида бўлиб ўтган диктант ёзиш жараёнларида вилоят суди ва вилоят маъмурий судининг суд аппарати ходимлари, судья ёрдамчилари қатнашдилар.
Дастлаб филологлар томонидан тилимизнинг давлат тили сифатидаги нуфузи ва мавқеини ошириш бўйича амалга оширилаётган ишлар ҳақида сўз юритилди. «Тил – миллат кўзгуси» мавзусида ёзилган диктант ишида ҳам айни фикрлар акс эттирилиб, ўзбек тилининг давлат ва жамият ҳаётида тутган ўрни, аҳамияти очиб берилди.
Якунда суд тизими ходимлари томонидан ёзилган диктантлар текширилиб, муносиб баҳоланди.
Давлатимиз раҳбари судьялар билан бўлган учрашувда маънавият бўлмаган жойда ҳеч қачон адолат бўлмаслиги, шунинг учун ҳам судьялар, юрист кадрларни тайёрлаш ва судьялик лавозимига тайинлашда маънавият масаласига алоҳида эътибор қаратиш лозимлигини таъкидлаган эдилар. Президентимизнинг мазкур фикрларидан келиб чиқиб Наманган вилояти судида мунтазам равишда маънавият ва маърифат тадбирлари ўтказиш анъанага айланган.
Оташин шоир, таржимон ва драматург Усмон Носир таваллудининг 112 йиллиги олдидан Наманган вилояти суди томонидан ўтказилган маънавий-маърифий тадбир ҳам судьялар ва суд тизими ходимларининг маънавиятини янада юксалтиришга, уларни китобга, адабиётга, театр санъатига бўлган қизиқишини янада оширишга хизмат қилди.
Дастлаб суд ходимлари Наманган шаҳридаги Усмон Носир музейида бўлиб, у ердаги экспонатлар, шоир ҳаёти ва ижодига оид қўлёзмалар, китоблар билан танишдилар. Айниқса, музейда буюк аждодимизнинг тарихий қўлёзмалари, рисолалари, суратлари мавжудлиги барчада катта таассурот қолдирди.
Шундан сўнг, Наманган шаҳридаги Усмон Носир номли хиёбонда шоир ҳаёти ва ижодига бағишланган адабий-бадиий тадбир ўтказилди. Нуронийлар, суд фахрийлари, шоирнинг авлодлари, судьялар ва тизим ходимлари иштирок этган маънавият тадбирида дастлаб шоир хотирасига ҳурмат бажо келтирилиб, унинг ҳайкали пойига гуллар қўйилди. Сўнг, оташин шоирнинг ҳаёти ва ижодига тўхталиб, унинг болалик, ўсмирлик йиллари, бошидан кечирган оғир кунлари ёдга олинди. Судья ва тизим ходимлари томонидан Усмон Носир шеърларидан намуналар ўқиб эшттирилгани тадбирни чинакам шеърият кечасига айлантириб юборди.
Театр – маънавий тарбия ва маданият масканидир, унда ҳаёт гавдаланади. Шу куни судья ва ходимлар, уларнинг оила-аъзолари вилоят мусиқали драма театрида бўлиб, Иқбол Мирзо асари асосида саҳналаштирилган “Усмон Носир” спектаклини томоша қилдилар.
Спектакл ўткир сюжети, актёрларнинг маҳоратли рол ижроси билан ҳар бир томошабинни ҳаяжонга солди. Буни спектакль якунида янграган олқишлардан ҳам яққол билиш мумкин. Шу куни театрга ташриф буюрган суд тизими ходимлари ва уларнинг оила-аъзолари бой маънавий озуқа олдилар.
Маънавият ва маърифат тадбирларидан олинган таассуротлар нуронийлар ва суд фахрийлари даврасида бир пиёла чой устида давом эттирилди.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг биринчи ўринбосари Икром Муслимов томонидан Наманган туманида мамлакатимиз Президентининг 2024 йил 10 июндаги “Тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони мазмун-моҳияти юзасидан семинар ўтказилди.
Судьялар, тергов тизими ходимлари, аҳоли вакиллари иштирок этган семинарда “Ўзбекистон – 2030” стратегиясида белгиланган устувор йўналишлардан келиб чиқиб, Президент Фармони билан 2025 йил 1 январдан бошлаб жиноят ишлари бўйича судга қадар иш юритув даврида процессуал қарорларга санкция бериш масаласи жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларида алоҳида судьялар – тергов судьялари томонидан кўриб чиқилиши, шу мақсадда жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларида тергов судьяси лавозими жорий этилгани ҳақида маълумот берилди. Бундан кўзланган мақсад, судлар фаолияти самарадорлигини ошириш, ишни судга қадар юритишда тарафларнинг тенглиги ва тортишуви принципини амалда таъминлаш, шунингдек, тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини самарали ҳимоя қилинишига эришишдан иборат эканлиги таъкидланди.
Тергов судьяларига маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни кўриб чиқиш ваколати берилиб, улар томонидан кўриб чиқиладиган маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларни юқори инстанцияларда қайта кўриб чиқишнинг амалдаги тартиби сақлаб қолинмоқда. Шунингдек, тергов судьясига 11 турдаги санкциялар ва мажбурлов чораларини қўллаш масаласини кўриб чиқиш ваколати ҳам берилмоқда.
Фикр-мулоҳазалар ҳамда савол-жавобларга бой тарзда ўтган семинар давомида янги ташкил этилаётган тергов судьялари фаолияти билан боғлиқ саволларга батафсил жавоб олинди.
Олий таълим муассасасида таълим олаётган ёки уни битириш арафасида турган талабалар билан турли соҳа вакиллари иштирокида учрашувлар ўтказиш ёшларнинг эртанги ҳаёти, маълум бир касб танлашида муҳим омил ҳисобланади. Айни жиҳатдан, Наманган давлат университетининг юридик факультети талабалари билан ўтказилган “Судья ва ёшлар” учрашуви ҳам эртанги фаолиятини суд идоралари билан боғлаш ниятидаги кўплаб йигит-қизларга ўзига хос мотивация бўлди.
Ўзбекистон Республикаси Олий суди раисининг биринчи ўринбосари Икром Муслимов, Олий суд Кадрлар бошқармаси бошлиғи Музаффар Мухитдинов, вилоят суди раислари иштирокида бўлиб ўтган учрашувда дастлаб кейинги йилларда судларда амалга оширилаётган ислоҳотлар ҳақида сўз юритилиб, мазкур жараёнларда тизим ходимлари учун етарли шароит ва имкониятлар, ижтимоий кафолатлар яратилгани таъкидланди. Шу билан бирга юқори малакали, чуқур билим ва кўникмаларга эга кадрлар ёрдамидагина судларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш, уларнинг фаолияти самарадорлиги ва одил судлов сифатини оширишдек эзгу мақсадларга эришиш мумкинлиги айтиб ўтилди. Бу ўринда эса Ўзбекистон Республикаси Олий суди ва Наманган давлат университети ўртасида юридик кадрларни тайёрлаш соҳасидаги ўзаро ҳамкорлик тўғрисида Меморандум имзолангани, мазкур ҳужжатга асосан олийгоҳ талабаларининг суд тизимида махсус амалиётини ташкил этиш ва ўтказиш бўйича “Бўлажак суд ходимлари” клуби жорий этилгани таъкидланди.
Учрашув очиқ мулоқот тарзида олиб борилди. Олий суд раисининг биринчи ўринбосари Икром Муслимов соҳадаги ислоҳотларга тўхталиб, судьялик касбининг адолатни, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлашдаги аҳамияти, келгусида мазкур тизимда фаолият олиб боришни истаган ёшлар мустаҳкам билим олишга интилиши, ўз устида ишлаши зарурлигига эътибор қаратди.
Бугунги кунда Наманган давлат университетининг юридик факултетида кундузги, кечки ва сиртқи таълим йўналишларида жами 800 нафарга яқин талаба таҳсил олмоқда. Албатта улар орасида суд-ҳуқуқ соҳасига қизиқувчилар кўпчиликни ташкил этади. Айни жиҳатдан, юзма-юз мулоқотда талаба-ёшлар қонунчилик ислоҳотлари, суд тизимидаги ўзларини қизиқтирган саволлар билан мурожаат қилдилар. Йигит-қизларнинг саволларига ҳаётий мисоллар, амалиётда учрайдиган воқеа-ходисалар билан жавоб қайтарилгани бўлажак ҳуқуқшуносларни суд тизимига, судьяликка бўлган қизиқишини янада оширди.
Ёшлар – эртанги кунимизнинг, Янги Ўзбекистоннинг эгаларидир. Шу жиҳатдан, уларни бугунги ислоҳотларга, юрт келажагига дахлдор этиб тарбиялаш, юксак марралар сари руҳлантириш – Ватан тараққиётига хизмат қилади. “Судья ва ёшлар” учрашуви ҳам айни жиҳатдан муҳим аҳамият касб этди.
Наманган вилояти суди раиси Алишер Усманов Чуст туманидаги ўзи таълим олган 42-сонли ихтисослаштирилган мактаб-интернатида бўлиб, ўқувчи-ёшлар билан учрашди.
1 октябрь – Ўқитувчи ва мураббийлар куни олдидан ташкил этилган йўқлов тадбирида Устозлар, вилоят суди раиси билан бирга ўқиган синфдошлар жам бўлдилар. Мулоқотларда ўқувчилик йиллари ёдга олиниб, болалик хотиралари эсланди. Барча муваффақиятларнинг калити илм-маърифат экани таъкидланиб, ёшларга билим олишдан асло тўхтамаслик бўйича тавсиялар берилди.
Шундан сўнг вилоят суди раиси мактаб жамоасига Наманган вилояти судлари тарихига бағишлаб чоп этилган “Мозийга бир назар…” номли китоб-албом ҳамда бадиий адабиётлар тўпламини совға қилди. Таълим-тарбия соҳасига муносиб ҳисса қўшиб келаётган ўқитувчилар, фаол ва ташаббускор ўқувчиларга вилоят судининг ташаккурномалари ҳамда эсдалик совғалари топширилди.
Мактаб-интернатнинг собиқ ўқувчилари билан бўлиб ўтган мазкур учрашув эртанги фаолиятини ҳуқуқни муҳофаза қилувчи идоралар, давлат ташкилотлари билан боғлаш ниятидаги кўплаб ўғил-қизларга ўзига хос мотивация бўлди.
Наманган вилояти суди, туман (шаҳар), туманлараро судларининг суд аппарати ходими лавозими захирасига номзодларни олиш бўйича танлов эълон қилинади.
Танловда олий ва ўрта махсус ўқув юртларини юриспруденция йўналиши бўйича тамомлаган мутахассислар иштирок этишлари мумкин.
Номзодлар аризага маълумотнома (объективка) ва яқин қариндошлари тўғрисидаги маълумотнома, диплом, (чет элда ўқиганлиги тўғрисидаги дипломга эса, диплом тан олинганлиги ва нострификация қилинганлигини тасдиқловчи гувоҳнома) паспорт ҳамда меҳнат дафтарчаси нусхаларини илова қилган ҳолда 2024 йил 4 октябрь кунига қадар вилоят судининг Кадрлар бўлимига мурожаат этишлари мумкин.
Изоҳ: Бугунги кунда жиноят ишлари бўйича Наманган, Уйчи, Учқўрғон, Норин, Косонсой, Чуст, Мингбулоқ, Тўрақўрғон ва Наманган шаҳар судларида, шунингдек, фуқаролик ишлари бўйича Наманган, Учқўрғон, Янгиқўрғон туманлараро судларида судья ёрдамчиси, девонхона мудири ва архивариус лавозимлари бўйича бўш иш ўринлари мавжуд.
