МУСТАҲКАМ ОИЛА – ЖАМИЯТ ТАЯНЧИ

Наманган вилояти суди ташаббуси билан Наманган шаҳар оила ва хотин-қизлар бўлими ҳамда бошқа дахлдор ташкилотлар ҳамкорлигида “Мустаҳкам оила – жамият таянчи” мавзусида семинар ташкил этилди.

Наманган вилояти маъмурий суди раиси, фуқаролик судлари раислари ва судьялар, Наманган шаҳридаги имом-хатиблар, отинойилар, хотин-қизлар фаоллари иштирокида ўтказилган тадбирда оилаларни мустаҳкамлаш, оилавий низо ва ажралишларнинг олдини олиш, хотин-қизларга нисбатан бўладиган зўравонликларга қарши курашиш, уларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини суд томонидан ҳимоя қилинишини таъминлашга доир масалалар хусусида сўз юритилди.

Хусусан, Наманган вилояти маъмурий суди раиси З.Қурбонова оиланинг миллий қадрият ва урф-одатларимизни ўзида мужассам этган муқаддас маскан эканлигини таъкидлаб, унинг мустаҳкамлигини сақлаш, ҳар бир оила учун муносиб турмуш шароитини яратиш, ажримларнинг олдини олиш бугунги кундаги энг устувор вазифалардан бири эканлигига эътибор қаратди.

Тадбирда оила судьялари томонидан никоҳдан ажратиш билан боғлиқ фуқаролик ишлари бўйича суд амалиёти бўйича тушунтириш берилиб, мазкур жараёнда эътибор қаратилиши лозим бўлган жиҳатларга алоҳида тўхталиб ўтилди. Шунингдек, оилавий, маиший зўравонлик билан боғлиқ жиноят ишлари бўйича тергов судьялари маълумот бердилар.

Семинарда шунингдек, имом-хатиблар ва отинойилар, маҳалла фаоллари оилавий муносабатларни мустаҳкамлашда нималарга эътибор қаратиш лозимлиги, ёшларни оилавий ҳаётга тайёрлаш борасида ўз фикр-мулоҳазаларини билдирдилар.

Семинар якунида иштирокчиларнинг саволларига судьялар томонидан батафсил жавоб берилди. Шунингдек, ҳамкорликда олиб бориладиган ишлар бўйича вазифалар белгилаб олинди.

САЙЁР ҚАБУЛДА СУДГА ДОИР МУРОЖААТЛАР ЎРГАНИЛДИ

Аҳоли мурожаатлари билан ишлашда янгича тизим яратилиб, жойларда сайёр қабуллар ташкил этилаётгани фуқароларни ўйлантираётган кўплаб масалаларнинг ижобий ечим топишига сабаб бўлмоқда. Ўзбекистон Республикаси Олий суди ҳамда Наманган вилояти судлари масъуллари томонидан Янги Наманган туманида ташкил этилган навбатдаги оммавий сайёр қабулда юртдошларимизнинг суд-ҳуқуқ йўналишидаги мурожаатлари эшитилди.

Сайёр қабулда 51 нафар фуқароларнинг судларга доир мурожаатлари кўриб чиқилди. Мурожаатларнинг 19 таси жиноят, 15 таси фуқаролик, 6 таси иқтисодий ҳамда 11 таси маъмурий судларга тааллуқлидир. Мурожаатларга мусъуллар томонидан ҳуқуқий тушунтиришлар берилиб, 3 та тафтиш тартибидаги шикоят, 3 та ариза ва илтимосномалар Олий судда кўриб чиқиш учун қабул қилинди.

Қабул доирасида ўтказилган сайёр судларда жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар судининг тергов судьялари томонидан 5 нафар фуқарога нисбатан маъмурий иш тарафларнинг ярашганлиги муносабати билан тугатилди. Шунингдек, тақдимнома ва илтимосномалар асосида озодликдан маҳрум қилиш ва ахлоқ тузатиш ишлари жазосини ўтаётган 12 нафар маҳкумлар жазони ўташдан муддатидан илгари шартли равишда озод қилинди.

Фуқаролик судлари томонидан оилавий низо сабабли алоҳида яшаётган ва никоҳдан ажратиш ҳақида судга мурожаат қилган 5 та фуқаролик ишини кўриш жараёнида ажрашиш ёқасига келиб қолган оилаларга тушунтириш ишлари ўтказилиши натижасида 2 нафар вояга етмаган фарзанди бўлган 2 та оила яраштирилди. Шунингдек, бола уч ёшга тўлгунига қадар таъминот ундириш ҳақидаги 2 та, вояга етмаган бола таъминоти учун алимент ундириш ҳақидаги 8 та алимент пуллари ундирилиши белгиланди.

Коммунал хизматлар тўлови, фуқаролардан солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар бўйича қарздорликни ундириш тўғрисидаги ва кредит қарздорлиги юзасидан чиқарилган суд буйруқларига нисбатан 4 нафар шахснинг эътироз аризалари кўриб чиқилиб, аризалар қаноатлантирилди ва суд буйруқлари бекор қилинди.

Иқтисодий ишлар бўйича судлар томонидан 7 та иқтисодий иш бўйича тадбиркорлик субъектларининг даъво талаблари қаноатлантирилиб, тадбиркорлар фойдасига 929,9 млн. сўм ҳақдорликлар ундириб берилди. 5 та иқтисодий ишлар бўйича тарафлар ўртасида медиатив келишув тузилганлиги боис кўрмасдан қолдирилди. Натижада 18,4 млн. сўмлик давлат божлари тадбиркорлик субъектларининг ҳисобида қолди. 1 та тадбиркорлик субъектининг ҳуқуқи ҳимоя қилиниб, давлат органи томонидан қўлланилган жарима рад қилинганлиги боис тадбикорлик субъекти 17 млн. сўмлик жарима қўллашдан озод этилди. Тадбиркорлик субъектларининг 5 та даъво аризалари иш юритувга қабул қилиниб, суд мажлисида кўриб чиқилиши тайинланди.

Маъмурий судлар томонидан 6 та оммавий низолар бўйича фуқароларнинг аризалари қаноатлантирилиб, уларнинг бузилган ҳуқуқлари тикланди. Бундан ташқари, 2 нафар тадбиркорлик субъектининг солиқ низоларига оид аризалари қаноатлантирилиб, бузилган ҳуқуқлари тикланишига эришилди.

СУДЛАР ФАОЛИЯТИ САРҲИСОБ ҚИЛИНДИ

Наманган вилояти судлари томонидан 2024 йилда одил судловни таъминлаш борасида қандай ишлар амалга оширилди? Суд мажлисларини ёритишда қандай тартиблар бор? Маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорларини ҳақиқий эмас деб топишга қайси суд ваколатли? 

Наманган вилояти судида бўлиб ўтган вилоят судларининг 2024 йилдаги фаолият якунларига бағишланган матбуот анжуманида иштирокчилар шу каби саволларга батафсил жавоб олдилар. 

Оммавий ахборот воситалари вакиллари, ахборот хизматлари раҳбарлари, журналист ва блогерлар иштирок этган анжуманда дастлаб Наманган вилояти суди ҳамда вилоят маъмурий суди раислари томонидан суд-ҳуқуқ соҳасидаги ислоҳотлар, қонунчиликдаги янгиликлар, 2024 йил давомида кўрилган жиноят, фуқаролик, иқтисодий ҳамда маъмурий ишлар, жисмоний ва юридик шахслардан келиб тушган мурожаатларнинг таҳлили, ҳуқуқий тарғибот ишлари ҳамда соҳага оид бошқа маълумотлар ҳақида ахборотлар очиқланди.

Тадбирда оммавий ахборот воситалари вакиллари фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини муҳофаза қилиш, одил судловни таъминлаш, қонунийлик ва адолат барқарорлигига эришиш борасида ўзларини қизиқтирган саволлар билан мурожаат қилдилар. Уларнинг савол, таклиф, фикр-мулоҳазаларига суд раислари ва судьялар батафсил жавоблар беришди.

Жараён аниқ далиллар, фаолиятга оид таҳлилий маълумотлар, одиллик ва шаффофликни таъминлашда эътибор қаратилаётган жиҳатларга оид масалалар билан қизғин ўтди.


Наманган вилояти судининг

жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар бўлими

МЕҲНАТ ҚОНУНЧИЛИГИ НОРМАЛАРИНИ СУДЛАРДА ҚЎЛЛАШ АМАЛИЁТИ

Таҳлиларга кўра, фуқаролик судларида кўриладиган меҳнат низоларининг аксарияти ишга тиклаш ҳамда иш ҳақини ундириш ҳақидаги даъволар билан боғлиқдир. Хусусан, Наманган вилояти фуқаролик ишлари бўйича судлари томонидан 2024 йилда меҳнат низоси бўйича 326 та даъво аризаси кўриб чиқилиб, шундан 219 таси қаноатлантирилган. Уларнинг 123 таси ишга тиклаш, 141 таси иш ҳақини ундириш билан боғлиқ ишларни ташкил этган.

Наманган вилояти судининг фуқаролик ишлари бўйича судлов ҳайъатида бўлиб ўтган семинар ҳам меҳнат қонунчилиги нормаларини суд амалиётида қўллашга оид масалаларга бағишланди.

Олий суд ҳамда вилоятдаги фуқаролик ишлари бўйича судлар судьялари, Касаба уюшмалари федерацияси вилоят кенгаши, Камбағалликни қисқартириш ва бандлик бош бошқармаси вакиллари иштирок этган тадбирда меҳнат қонунчилигини амалиётда қўллаш бўйича муҳим ва аҳамиятли жиҳатлар иштирокчилар эътиборига етказилди. Шунингдек, меҳнатга оид муносабатларни тартибга солиш, мазкур турдаги низоларга адолатли ечим топиш, меҳнат низоларига сабаб бўлаётган ҳолатларнинг олдини олиш каби жиҳатлар бўйича фикр алмашилди. Шу билан бирга айрим иш берувчи корхона ва ташкилотлар томонидан ходимлар билан меҳнат шартномасини бекор килишда йўл қўйилган хато ва камчиликлар кўрсатиб ўтилди.

НАМАНГАН ВИЛОЯТИ СУДИ РАИСИ ЁШЛАР БИЛАН УЧРАШДИ

Наманган вилояти судида тизимда ишлаётган ёшлар ва амалиётчи талабалар билан учрашув бўлиб ўтди.


Вилоят суди раиси Алишер Усманов иштирокида ўтказилган учрашувда ватанпарварлик, касбга садоқат, коррупцияга қарши кураш мавзуларида сўз юритилди.

Мамлакатимизда барча соҳалар қатори суд тизимида ҳам юқори малакали, чуқур билим ва кўникмаларга эга кадрларни шакллантиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Бу борада олий таълим муассасалари билан ҳамкорлик меморандумлари имзоланиб, талаба-ёшларнинг суд тизимида махсус амалиётини ташкил этиш ва ўтказиш бўйича “Бўлажак суд ходимлари” клуби жорий этилган.

Очиқ мулоқот тарзида ўтган учрашувда вилоят суди раиси соҳадаги ислоҳотларга тўхталиб, судьялик касбининг адолатни, инсон ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлашдаги аҳамияти ҳақида гапирди. Келгусида мазкур тизимда фаолият олиб боришни истаган ёшлар мустаҳкам билим олишга интилиши, маънавиятли, кенг дунёқарашга эга бўлиши зарурлигига эътибор қаратди.

Салоҳиятли, ҳар томонлама малакали суд кадрларининг шаклланиши судларда фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилинишини таъминлайди. Бу ўринда эса суд тизимида фаолият олиб бораётган ҳар бир ходим касбий одоб-ахлоқ қоидалирга риоя қилган ҳолда, ўзига бириктирилган вазифаларни сидқидилдан адо этиши, мазкур жараёнда таъмагирлик, коррупция каби иллатларга қўл урмаслиги лозимлиги таъкидланди.

Юзма-юз мулоқотда ёшлар суд тизими ҳам шарафли, ҳам масъулиятли соҳа эканини чуқур ҳис қилган ҳолда тизимга ҳар томонлама лойиқ бўлиш, коррупцияга қарши муросасиз муносабатни шакллантириб, фидойилик билан фаолият олиб боришларини билдирдилар.

КОРРУПЦИЯГА ҚАРШИ КУРАШ

Наманган вилояти судида коррупцияга қарши кураш масалаларига бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди. Унда вилоят, туман ва шаҳар судининг судьялари, суд аппарати ходимлари иштирок этдилар.

Дастлаб вилоят суди раиси Алишер Усманов Ўзбекистон Республикаси Олий суди раиси томонидан тасдиқланган “Суд органларида манфаатлар тўқнашуви ва коррупция ҳолатларини барвақт аниқлаш, бартараф этиш ҳамда уларнинг олдини олиш, шунингдек судларда коррупцияга нисбатан тоқатсизлик муҳитини шакллантириш буйича 2025 йилга мўлжалланган чора-тадбирлар режаси” билан барчани таништирди. Мазкур ҳужжатда одил судловни амалга оширишда коррупциянинг олдини олиш, бунинг учун судьялар ва тизим ходимлари ўртасида коррупцияга нисбатан муросасиз муносабатни шакллантириш бўйича бир қатор чора-тадбирлар белгиланган. Ушбу вазифалардан келиб чиқиб Наманган вилояти судлари тизимида ҳам коррупцияга қарши кураш чораларини кучайтириш лозимлиги таъкидланди ва бу бўйича масъулларга тегишли топшириқлар берилди.

Йиғилишда суд раислари ва судьялар кейинги йилларда давлатимиз раҳбари томонидан судьяларнинг чинакам мустақиллигини таъминлаш, уларнинг моддий таъминотини яхшилашга алоҳида эътибор қаратилаётганини таъкидладилар. Бугун ҳар бир судья ва суд ходими ана шу эътибордан келиб чиқиб ўз ишига масъулият билан ёндашиши кераклиги, коррупция, таъмагирлик каби иллатларга қўл урмаслик лозимлиги, бунинг учун эса, энг аввало, фидойилик ва ватанпарварликда ҳаммага намуна бўлиши, доимий равишда ўз билим ва тажрибасини ошириб бориши зарурлигига эътибор қаратдилар. Адолат ва қонун устуворлигини таъминлаш, одил судловни холис ва беғараз амалга оширишда бор билим ва тажрибаларини аямасликларини билдирдилар.

Наманган вилояти судининг жиноят ишлари бўйича туман-шаҳар судларида фаолият бошлаган тергов судьялари

– Зиявитдинов Озод Лутфитдинович – жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар судининг тергов судьяси,

– Улуғбеков Машрабжон Рузибувоевич – жиноят ишлари бўйича Наманган шаҳар судининг тергов судьяси,

– Эргашев Ёрқин Якубжонович – жиноят ишлари бўйича Наманган туман судининг тергов судьяси,

– Кимсанов Нодиржон Солижонович – жиноят ишлари бўйича Косонсой туман судининг тергов судьяси,

– Мухаммадаминов Жамшидбек Бахтиёрович – жиноят ишлари бўйича Мингбулоқ туман судининг тергов судьяси,

– Жўрабоев Дадажон Шавкатбекович – жиноят ишлари бўйича Норин туман судининг тергов судьяси,

– Аброров Азизбек Самиевич – жиноят ишлари бўйича Поп туман судининг тергов судьяси,

– Турсунов Олимхўжа Орибхўжаевич – жиноят ишлари бўйича Тўрақўрғон туман судининг тергов судьяси,

– Турабоев Рахматилло Ибрагимович – жиноят ишлари бўйича Уйчи туман судининг тергов судьяси,

– Суяров Элёр Убайдуллаевич – жиноят ишлари бўйича Учқўрғон туман судининг тергов судьяси,

– Дадаханов Алишер Хаписович – жиноят ишлари бўйича Чортоқ туман судининг тергов судьяси,

– Юлдашев Сарваржон Солижонович – жиноят ишлари бўйича Чуст туман судининг тергов судьяси, 

– Хўжамқулов Алишер Йўлдошевич – жиноят ишлари бўйича Янгиқўрғон туман судининг тергов судьяси.

СЕМИНАР-ТРЕНИНГ

Мамлакатимизда гендер тенглиги масаласи давлат сиёсатининг устувор йўналишларидан бири этиб белгиланган. Бу масала миллий қонунчилигимизда ҳам ўзининг теран ифодасини топган. Шу боисдан гендер тенглигини таъминлаш, гендер зўравонлигининг олдини олиш энг долзарб вазифалардан биридир.


Тошкент вилоятида Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар судларининг жамоатчилик ва оммавий ахборот воситалари билан алоқалар бўйича бош консультантлари учун “Гендер зўравонлик билан боғлиқ суд жараёнларини ёритишда нималарга эътибор бериш керак?” мавзусида ўтказилган икки кунлик ўқув семинар-тренинг ҳам айнан шу вазифалар ижросини таъминлашга қаратилгани билан алоҳида аҳамиятлидир.

Олий суд, Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги, Миллий масс-медиани қўллаб-қувватлаш ва ривожлантириш жамоат фонди, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) ҳамда “East-West Management Institute” (EWMI) нодавлат нотижорат ташкилотининг Ўзбекистондаги филиалининг “Суд тизимини мустаҳкамлаш” (JSSA) қўшма лойиҳаси билан ҳамкорликда ташкил этилган ушбу тадбирда иштирокчиларга гендер концепцияси ва гендер тенглик моҳияти бўйича атрофлича маълумот берилди.

Тренингда оммавий ахборот воситалари ва ижтимоий тармоқларда гендер зўравонлигига оид масалаларни ёритиш амалиёти таҳлил қилиниб, бу борадаги гендер стереотиплар ва нотўғри тушунчаларни бартараф этиш йўллари бўйича фикр алмашилди.

Малакали тренерлар томонидан вилоят судларининг матбуот котиблари хотин-қизларга нисбатан зўравонлик ва тазйиқ билан боғлиқ суд жараёнларини ёритишда гендер сезгирлик нормалари ва андозалари билан таништирилди.

Бундан ташқари, иштирокчилар ижтимоий тармоқларда зўравонликка қарши самарали курашиш омилларини интерактив тақдимотлар ва амалий машғулотлар воситасида муҳокама қилдилар.

ТЕРГОВ СУДЬЯЛАРИНИНГ ВАЗИФАЛАРИ НИМАЛАРДАН ИБОРАТ?

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2024 йил 10 июндаги “Тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларини ишончли ҳимоя қилиш кафолатларини янада кучайтириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармонига асосан 2025 йилнинг 1 январидан жиноят ишлари бўйича судларда тергов судьялари фаолият бошламоқда. Хўш, мазкур янги институтнинг жорий этилишидан кўзланган мақсад нима? Тергов судьяларининг вазифалари ва асосий йўналишлари нималардан иборат?

Ўзбекистон Республикаси Олий суди, Судьялар олий кенгаши ва Судьялар олий мактаби томонидан Наманган вилоятида ўтказилган семинар машғулотида ана шу саволларга батафсил жавоб олинди.


Судьялар, прокуратура, ички ишлар органларининг терговчи ва суриштирувчилари, вилоят божхона, солиқ бошқармалари маъмурий амалиёт ходимлари, адвокатлар ва бошқа дахлдор ташкилотлар вакиллари иштирок этган семинарда дастлаб Олий суд, Судьялар олий кенгаши судьялари томонидан тергов судьяси институти жорий этилиши доирасида амалга оширилган ишлар ҳақида маълумот берилди. Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Олий суди томонидан Президент Фармони ижросини самарали ташкил қилиш бўйича илғор хорижий мамлакатлар тажрибаси ўрганилгани, тергов судьяси лавозими жорий этиладиган жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судларига тегишли штатлар ажратилиб, тергов судьялари тайинлангани айтиб ўтилди. Шунингдек, тергов судьяларининг вазифалари ва асосий йўналишлари ҳақида батафсил тушунтириш берилди.

Бундан кўзланган асосий мақсад судлар фаолияти самарадорлигини ошириш, ишни судга қадар юритишда тарафларнинг тенглиги ва тортишуви принципини амалда таъминлаш, шунингдек, тезкор-қидирув ҳамда тергов фаолиятида шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари самарали ҳимоя қилинишига эришишдан иборат эканлиги таъкидланди.

Фикр-мулоҳазалар ҳамда савол-жавобларга бой тарзда ўтган очиқ мулоқотда иштирокчилар тергов судьялари фаолияти билан боғлиқ саволларга батафсил жавоб олдилар.

Skip to content